تقریباً از اواخر دولت قبل که بحث ایجاد سندباکسها در وزارت اقتصاد و امور دارایی تصویب شد، بانک مرکزی به عنوان ایجاد سندباکسهای بخشی در حوزه پولی و مالی از مرکز ملی فضای مجازی مجوز گرفت و وقتی این اتفاق افتاد نوید این موضوع را میداد که بتوانیم روشی برای تنظیمگری حوزههای بسیار چابک و متغیر و گستره اقتصاد دیجیتال آن هم خارج از مجوزدهی سنتی داشته باشیم.
روش سندباکس به این صورت است که باید رویکرد چشمپوشی بر برخی از قوانین موجود به درستی انجام گیرد تا کسب و کار اجازه داشته باشد در نبود قوانین یا کمبود قوانین به صورت محدود رشد کند. نباید سختگیری در نبود قانون با کسب و کارهای نوظهور صورت بگیرد؛ اتفاقی که در جهان هم در حال رخ دادن است.
در برگزاری سندباکس باید جلسات منظم برگزار شود و بررسی و پژوهشها به درستی انجام گیرد تا بتوان به خروجی مناسبی در رسیدن به کسب و کار نوظهور با ثبات با قوانین درست رسید. ولی متأسفانه در دو سال گذشته آنگونه که باید با کسب و کار سندباکس شده پولی و مالی به درستی رفتار نشده و سختگیریها بیش از حد بوده است، این در حالی است که نباید این اتفاق روی دهد. با توجه به ماهیت سندباکس که باید مکانیسم تحمل پذیری بالایی در آن رخ دهد، اما این موضوع هم رعایت نشده است. در دورههای قبلی سندباکسهایی که بانک مرکزی (دو دوره) برگزار کرد، اطاله بسیار زیادی برای رسیدگی به آن انجام میشد و اعضای سندباکس شاید افراد موظف در سازمانهای خود نبودند و هماهنگ کردن جلسات با تعداد کامل اعضای سندباکسهای بخشی یکی از معضلات شده بود. از سوی دیگر در ایجاد سندباکس سختگیریهایی انجام میشد از این رو دورهها مورد استقبال متقاضیان قرار نگرفت.
یکی از مواردی که در این دوره از فراخوان سندباکس پولی و مالی باید بانک مرکزی به آن توجه کند برگزاری منظمتر جلسات، بررسی پژوهشها و اجازه دادن به پژوهشهای مختلف برای شروع کار پروژههای مختلف است. مهمتر اینکه برای شروع کار سندباکسی نباید نگرانیهای زیادی وجود داشته باشد و باید نگرانیها کنار گذاشته شود، چون وقتی کسب و کاری در سندباکس قرار میگیرد، یعنی در حال رسمیت بخشیدن به یک حوزه فناورانه نوین هستیم.
فراخوان دادن برای ایجاد سندباکس هم درست نیست. بنیاد برای سندباکس شدن کسب و کارها مدت زمان و پنجره باز محدود در نظر نمیگیرد. تا طرحی پذیرفته شود و بعد شروع به رسیدگی کردن طرحها کند این فرایند، فرایند مطلوبی نیست، بلکه باید فرایند پذیرش در سندباکس و رسیدگی به آن پیوسته باشد.
البته گویا در چند ماه اخیر تغییر رویکردی در سندباکسها مشاهده شده است و رشد ورود به موضوع سندباکس و نحوه مواجهه و نحوه رسیدگی به آنها نوید روزهای بهتری میدهد، از این رو امیدواریم در این دوره با توجه به تغییر رویکرد اتفاقات بهتری رخ دهد.
* عضو هیئت مدیره انجمن بلاک چین ایران